Laskowski Kazimierz - Parcelacya

Parcelacya

Już od lat kilku zboże z "nowego" lepiej niż pod jesień płaciło, przeto jaki taki, gdy mu grosza na potrzeby bieżące zbrakło, chciał korzystać z chwili, i choć żniwa były w
całej pełni, młócił dorywkowo do "śniadannych godzin," aby na wszelki wypadek mieć coś gotowego ziarna.
Kupcy zbożowi wprawdzie dawnymi czasy o tej por/e często do wiosek zaglądali; razem ze spadkiem cen zboża stracili chęć do willegiatury, woląc siedzieć w mieście i czekać, aż
się interesant do nich zjawi.
Kontrakta na "zielono" nie były już nich w modzie, ale na targu, gdy się korczyk chłopskiego zboża zjawił, lub obywatel chciał kilkadziesiąt par z dwutygodniowym terminem oddania
spieniężyć, to i amator do takiego interesu zaraz się trafił.
Byli nawet jeszcze i tacy ryzykanci, co i paręset korcy kupić ofiarowali się, z warunkiem jednak, aby sprzedającemu nie obcym był postęp mechaniki rolniczej, zwłaszcza w dziale
młocki parowej...
Notowano niemniej w kontrakcie, w razie dojścia do skutku tranzakcyi, datę odbioru według nowego i starego stylu, bo człowiek jest omylny, a czasami i pamięć ma krótką, lepiej
przeto, gdy jest wszystko wypisane czarne na białem. Czasem dodawano jeszcze: z prawem odkupu. Te dwa słowa, dwa drobne słówka, były wygodne dla stron obu.
Szlachcic nie chciał, albo nie mógł oddać zboża w terminie, to kupiec zwracał stary kontrakt, brał swoje pięćdziesiąt kopiejek na korcu zarobku i nowy kontrakt, i tak czasem od
Ś-go Bartłomieja do Nowego Roku pięć razy pisali bez kłótni, bez sądu, grzecznie.
Kupiec czekał cierpliwie, bo już miał taką naturę zgodną i nie chciał, aby obywatel młócił na gwałt, gdy ma innych robót po uszy, a że mu za to czasami kilkadziesiąt korcy
przyszło, to trudno! Na to jest ziarno, żeby rosło! W najlichszy piasek wrzucić, a zawsze coś przyrośnie; zresztą i cnota kupiecka: cierpliwość, bez nagrody pozostać nie powinna.
Nie był to jeszcze całkiem zły czas, ale już się zaczął na dobre psuć od grubszego końca.