Laskowski Kazimierz - Parcelacya

Parcelacya

"Duża ryba potrzebuje dużej wody," mówi żydowskie przysłowie, a jeśli ona przypadkiem na małej wodzie jest to będzie dotąd skrzelem pluskać, z boku na bok się przewracać, aż
się na głębokie miejsce dostanie. Tak i z handlem!
Jak dobra głowa weźmie się do handlu, to choć ona zacznie interes w prostym kramie, to z czasem zrobi z niego rarytny sklep, wielką spekulacyę.
Dobra głowa na mały interes nie patrzy.
A że Ruchla miała rabińską główkę za to jej nie długo w sklepie było ciasno, ona potrzebowała większy luft, większy obrót, znaczniejszy ruch.
Kto ma pieniądz temu z łatwością wszystko idzie.
Ruchla Tiulik poszła do Mojsie-rabi i kupiła sobie "hajzówkę" na całą okolicę, na wszystkie obywatele ziemskie na dwie mile dokoła Koszerowa.
A choć ona mu wnuczką była to on jej i tak kazał zapłacić 50 rs. na kahał za taką rzecz, według taksy, wedle sprawiedliwości! Tak zakon każe!

Ruchla zapłaciła.
Prócz tego wydatkowała sobie na resorową brykę o dwóch dyszlach i konia. Kupiła to wszystko na licytacyi za trzydzieści sześć rubli pięćdziesiąt cztery grosze.
I pojechała między szlachtę za handlem.
Największą miała ochotę na wełnę, lecz później zaczęła kupować każdy towar: i okowitę i zboże i skórki bydlęce i owcze i inne ziemiopłody.
Zwyczajnie, jak w handlu nie można w towarze przebierać, a nawet tak się często zdarzy, co kupiec płacił za pszenicę, a odbierze groch, albo kupił wełnę, a odebrał okowitę; ale
na to już potrzeba grubego kupca znacznego, pieniężnika.
Kupić owies i dostać owies, to byle chałaciarz, byle przeliwacz potrafi, ale żeby się owies zmienił w pszenicę albo rzepak, na to potrzeba delikatnego rozumu, wyćwiczonej żyły do
handlu. Taki interes, choć prosty jest, nie każdy potrafi, a zysk daje duży. Dla czego?

Nad tem nie potrzeba długo myśleć.
Jak szlachcic sprzedał groch i oddał groch, to już koniec! można zarobić, można stracić!